وب سایت رسمی حاج ابراهیم آقامحمدی
جمعه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۴ – ۰۱:۱۷
بعد از گذشت یک ماه از انتشار بیانیه لوزان و آغاز مرحله نگارش متن توافق نهایی، مخالفان و موافقان این بیانیه ابهامات و نقاط ضعف و قوتی را در این باره عنوان می‌کنند؛ لزوم برداشتن تحریم‌ها به شکل همزمان با اقدامات اعتمادساز ایران، نقطه اشتراک نظر موافقان و مخالفان و انتشار و یا عدم انتشار فکت شیت ایرانی یکی از نکات اختلافی آن‌هاست.
به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ابراهیم آقامحمدی و نوذر شفیعی ، دو عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با حضور در ایسنا، در مناظره‌ای به بررسی ابعاد و جزییات بیانیه لوزان و بیان نکاتی پرداختند که باید در توافق جامع احتمالی مورد توجه تیم مذاکره‌کننده قرار گیرد. متن کامل این مناظره در ایسنا قرار دارد.
در زیر نظرات آقامحمدی در این گفتگو جهت خوانندگان محترم درج شده است:
سوال: مقام معظم رهبری بعد از توافق لوزان در بیاناتی فرمودند، « در جزئیات مذاکره دخالت نکردم و باز هم نمی‌کنم، مسائل کلان، خطوط اصلی و چارچوب‌ها را به مسئولان کشور هم به رییس‌جمهور و وزیر خارجه گفتم، اینکه گفته می‌شود جزئیات مذاکرات تحت نظر رهبری است حرف دقیقی نیست، البته بنده احساس مسئولیت می‌کنم و نسبت به این مساله به هیچ وجه بی‌تفاوت نیستم. به مجریان امر اعتماد دارم. این آقایان که مشغول کار هستند افراد مورد اعتماد ما هستند و تردیدی در مورد آنها ندارم و آنچه تاکنون بودند ان‌شاءالله بعد از این هم تردیدی به وجود نخواهند آمد لکن در عین حال جدا دغدغه دارم، دغدغه ناشی از آن است که طرف مقابل جدا اهل فریب و دروغ و نقض عهد و حرکت در خلاف جهت صحیح است. یک نمونه‌اش در این قضیه رخ داد بعد از آنکه مذاکره تمام شد بعد از چند ساعت بیانیه کاخ سفید در تبیین مذاکرات منتشر شد. این بیانیه که آنها منتشر کردند که اسمش را فکت‌شیت می‌گذارند در اغلب موارد خلاف واقع است.» آیا با عنایت به این بیانات می‌توان گفت که فکت‌شیت خلاف آنچه در لوزان توسط وزیر خارجه و خانم موگرینی مطرح شده، است؟ همچنین مخالفت‌ها و نگرانی‌های به وجود آمده بعد از انتشار بیانیه نباید در حمایت از تیم مذاکره‌کننده ایرانی و دلواپسی از دغل‌کاری طرف مقابل باشد یا باید نگرانی نسبت به تیم مذاکره‌کننده خودمان باشد که رهبری فرمودند اعتماد کامل نسبت به آنها دارند؟
بیانیه لوزان و مذاکرات دغدغه همه ماست
آقامحمدی: ابتدا از خبرگزاری ایسنا تشکر می‌کنم که تلاش دارد در مورد آنچه بین ما و ۱+۵ در توافق هسته‌ای رخ داده کنکاش، بررسی و شفاف‌سازی کند تا کمک به آنچه حقوق و دفاع همه جانبه ما است، شود.
موضوع بیانیه لوزان و مذاکرات دغدغه همه ماست. اینطور نیست که بگوییم تیم مذاکره‌کننده یک دغدغه دارد و مجلس نیز دغدغه دیگری دارد بلکه دغدغه همه ما این است که حقوق ما در این مذاکرات حتما تامین شود و آسیبی به حقوق ملت ما و کشور ما وارد نشود. هر کسی ممکن است به قسمتی از قضیه بیشتر حساس باشد و توجه کند. ممکن است افراد در رده‌های مختلف برداشت‌های متفاوتی داشته باشند ولی باید تلاش شود که همه به اصل موضوع بحث به یک نظریه قابل قبول برسند.
در مورد اعضای تیم مذاکره‌کننده شک و تردیدی نداریم که بگوییم خدای نکرده اینها خائن و عامل بیگانه هستند که سناریویی می‌سازند تا در نهایت به نفع بیگانه تمام شود. این موضوع اصلا در بحث ما و یا نمایندگان مجلس نیست و کسی تاکنون در این رابطه حرفی نزده است. بحث ما روی نیرنگ و فریبکاری دشمن و در مقابل تقویت خودمان در مقابله با زرنگی و حقه‌بازی و فریبکاری و بدعهدی دشمن است.
تیم مذاکره‌کننده با سعه صدر انتقادات مربوط به بیانیه لوزان را رفع کند
به نظر ما در بیانیه لوزان یکسری ابهاماتی وجود دارد که حتما باید تیم مذاکره‌کننده به نظرات در این خصوص گوش کند و با سعه صدر نسبت به انتقادات توجه کند. یک موضوع دیگر، فکت‌شیت آمریکایی‌هاست که مواردی در آن ذکر شده که با بیانیه سازگاری ندارد اما به ضمائمی در خود بیانیه اشاره شده که ممکن است در قطعنامه جدید شورای امنیت نیز بیایند، واهمه ما این است که این فکت‌شیت آمریکایی بخشی از آن ضمائم باشد که در قطعنامه شورای امنیت که قرار است در پایان تصویب شود بیایند و در نهایت برای ایران تعهدآور شود.
سوال: این صحبت‌های شما در حالی مطرح می‌شود که مقام معظم رهبری در بیانات‌شان به این موضوع اشاره کردند این بیانیه که آنها منتشر کردند که اسمش را فکت‌شیت می‌گذارند در اغلب موارد خلاف واقع است. با توجه به این صحبت‌ها چرا باید به فکت‌شیت آمریکایی‌ها استناد کرد؟
وزارت خارجه با انتشار فکت شیت ایرانی موارد خلاف واقع را منتشر کند
آقامحمدی: مقام معظم رهبری در این صحبت‌ها نفرمودند که همه فکت‌شیت خلاف واقع است بلکه بخشی از آن خلاف واقع است. بر همین اساس حرف ما این است که وزارت خارجه فکت‌شیت ایرانی را منتشر کند و در آن توضیح دهد که چه مواردی در فکت‌شیت آمریکایی خلاف واقع است. وزارت خارجه باید در چند مورد خاص به فکت‌شیت آمریکایی جواب دهد؛ یکی از آنها مربوط به سانتریفیوژهاست، آقای ظریف در صحبت‌هایشان مطرح کرد که محدودیت برای نسل‌های مختلف سانتریفیوژ یعنی از IR1 تا IR8 نداریم اما آنها در فکت‌شیت‌شان می‌گویند که فقط ایران اجازه تولید سانتریفیوژ نسل اول را دارد. موضوع دیگر در مورد تحریم‌هاست که وزیر خارجه می‌گوید تحریم‌ها یکجا لغو می‌شود و فکت‌شیت آمریکایی می‌گوید که تحریم‌ها گام به گام و نه یکجا برداشته می‌شود. موضوع تحقیق و توسعه نیز این گونه در فکت‌شیت آمریکایی مطرح شده که در عرض پانزده سال ایران منع می‌شود اما وزیر خارجه ما می‌گوید که چنین چیزی درست نیست. در موضوع بازرسی‌ها نیز تفاوتی در بین بیانیه و صحبت‌های آقای ظریف وجود دارد که حداقل در این چهار مورد باید وزارت خارجه باید ا توضیحات محکم و واضحی را ارائه کند تا همه چیز روشن شود.
سوال: در زمان پخش تلویزیونی قرائت بیانیه اتفاقی که رخ داد مترجم متن بیانیه‌ای که خانم موگرینی را قرائت می‌کرد به اشتباه ترجمه کرد و به جای استفاده از واژه برداشتن یک باره تحریم‌ها از واژه گام به گام استفاده کرد. از طرف دیگر خانم موگرینی نماینده ۱+۵ است و طبیعتا صحبت‌های ایشان و نه آقای جان کری باید به عنوان سند قرار گیرد. متنی که ایشان قرائت کرد کاملا با آنچه وزیر خارجه قرائت کرد تطابق دارد. حال سوال این است که معیار ما اظهارات طرف آمریکایی است و یا بیانیه‌ای است که ۱+۵ به نمایندگی موگرینی قرائت کرده است؟ ضمن آنکه مقام معظم رهبری نیز فرمودند این بیانیه بعد از توافق نهایی به عنوان یک سند مطرح می‌شود و هنوز اتفاقی نیفتاده و نه مخالف و نه موافق هستم.
توقف ( نه لغو) تحریم‌ها به معنای فرش پهن کردن روی آب است
آقامحمدی: استناد ما به صحبت‌های آقای ظریف است، ولی باز هم اختلاف در گفتار ظریف و موگرینی وجود دارد؛ به طوری که آقای ظریف گفت که تحریم‌ها یکجا حذف می‌شود و خانم موگرینی گفت که این تحریم‌ها گام به گام برداشته می‌شود. موضوع دیگر قطعنامه شورای امنیت است که آقای ظریف گفتند باید صادر شود اما خانم موگرینی گفتند که در صورت ضرورت این قطعنامه صادر خواهد شد. پس اگر اشباه در ترجمه بود آقای ظریف همان جا در حضور خانم موگرینی می بایست ترجمه اشتباه را اصلاح می کردند ولی ظریف متعرض این موضوع نشدند.
ظریف در قرائت بیانیه این موضوع را مطرح کرد که اتحادیه اروپا تمام تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با موضوع هسته‌ای را خاتمه خواهد داد و ایالات متحده نیز اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته‌ای را همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته‌ای توسط ایران و راستی آزمایی آن توسط آژانس انرژی هسته ای، متوقف خواهد کرد؛ یعنی ما قلب راکتور اراک را برمی‌داریم. در نطنز فقط ۵۰۰۰ سانتریفیوژ می‌گذاریم و بقیه را در انبار تحت نظر آژانس گذاشته و پلمب می‌شود و زیر ساختها را از بین می بریم و فردو را از هر گونه فعالیت غنی سازی و هسته ای تعطیل می کنیم به نحوی که توسط آژانس راستی آزمایی شود و آژانسی که افیران سازمان سیاه و عوامل آن در آن حضور دارند اقدامات ایران را راستی آزمایی و تایید کنند که هیچگاه اعتماد نیست که تایید کنند، این یعنی ما همه چیز و همه توانمان را از بین ببریم و منتظر بمانیم که آمریکا در نهایت تحریم‌ها آن هم از نوع ثانویه را برای مدتی که اوباما رئیس است متوقف کند نه اینکه آنها را لغو کند؛ پس تحریم لغو نخواهد شد. بین توقف و لغو تفاوت بین وجود دارد. بنده این موضوع را در کمیسیون امنیت از آقای ظریف پرسیدم که ایشان نیز باز هم تاکید کردند که تحریم های امریکا لغو نمی شوند و متوقف می‌شود، در کمیسیون این مطالب ضط شده است. که در پاسخ من به ایشان گفتم که این به معنای فرش پهن کردن روی آب است که اگر بخواهی روی آن بنشینی غرق می شوی . پس روشن است که قرار نیست تحریم‌ها لغو شود و قرار است متوقف شود. از طرفی ما همه فعالیت خود را تعطیل و زیرساخت های هسته ای خود را از بین برده ایم و آنها نیازی به اثبات راستی آزمایی ما هم ندارند لذا هیچگاه ممکن است که راستی آزمایی برای طرف مقابل رخ ندهد و ؛ چون تا زمانی که راستی آزمایی ما توسط آنها تایید نشود، آنها تحریم‌ها را متوقف نمی‌کنند و لذا ممکن است این اتفاق هیچگاه رخ ندهد.
سوال: آقای آقامحمدی شما در مورد دو واژه لغو و توقف تحریم‌ها صحبت کردید. توانمندی هسته‌ای ایران توانمندی وارداتی نیست بلکه بومی است. هرگاه طرف مقابل بخواهد تعهداتش را نقض کند طرف ایرانی می‌تواند به شرایط قبل خود بازگردد؛ دلیل این نگرانی درباره واژه تعلیق و توقف چیست؟
آقامحمدی: اول باید به این سوال پاسخ دهیم که برای چه چیزی مذاکره می‌کنیم. غیر از این است که آقای روحانی در انتخابات شعار لغو تحریم‌ها را سر داده است؟
سوال: آیا شما با لغو یکجای تحریم‌ها موافق هستید؟
آقامحمدی: قطعا موافقم؛ اگر بنا باشد تحریم‌ها یکجا لغو نشود مثل این است که خانه و زندگی‌ام را یکجا بفروشم و به شما بدهم و بعد بگویم شما از این اموال استفاده کن و بعد بررسی کن اگر فرد خوبی بودم آن موقع در آینده یک پولی به من بده یعنی نقد را بدهم تا بهره‌برداری کنید و خانه‌ام را خراب کنید و در آینده اگر میلت کشید و تایید کردی که آدم خوبی هستم و هر نوکری که خواستی کردم و هر کاری را کردم آنگاه شام شبی به من بدهید که از گرسنگی نمیرم.
مردم را با شعار برداشتن یک جای تحریم‌ها پای میز مذاکره آوردیم
اگر آقای روحانی شعار دیگری غیر از لغو تحریم‌ها و با صراحت برداشته شدن یکجای تحریم‌ها را داشت بگویید. ما مردم را اینطور به سمت مذاکرات آوردیم وگرنه مردم همان‌هایی هستند که شعار انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست را سر می‌دادند. حال که روی توافق صحبت شده و مذاکرات فشرده انجام شده است می‌گوییم هر کاری کردیم را در فردو و هر جا کنار می‌گذاریم شما یک چند روزی تحریم های ظالمانه خود را فقط متوقف کنید،البته ماهیت آب سنگین اراک حفظ شده که این نکته مثبتی است.
سوال: ملاک ما در اینجا صحبت‌های رییس‌جمهور نیست؛ چون در این صورت دیگر بحثی وجود نداشت. سوال ما این است که نظر شخص آقامحمدی چیست که اگر توافق صورت گیرد و تحریم‌ها یکجا برداشته شود موافق است؟ مگر تحریم‌ها تاثیری جز افزایش توانمندی و خودکفایی کشور داشته است؟ مگر تحریم‌ها چیزی جز نتیجه کاغذ پاره است؟
آقامحمدی: خط دولت این است که حساسیت‌زدایی از هر توافقی ولو توافق غیر خوب شود. مگر غیر از این است که آقای ظریف به عنوان مرد سیاست ایران از بازیگران و هنرپیشگان امداد طلبید تا جامعه را اینطور قانع کنند که هر توافقی بهتر از توافق نکردن است؟
نظر نظام موافقت با توافقی است که تحریم‌ها را یک جا لغو کند
سوال: ما در مورد آقای روحانی و ظریف صحبت نمی‌کنیم. سوال‌مان این است که شما با توافقی که با لغو یکجانبه تحریم‌ها منجر شود موافقید؟
آقامحمدی: بله این نظر کل نظام است.
سوال: چرا اصرار داریم که بگوییم که نتیجه توافق باید برداشتن تحریم‌ها باشد حال اینکه اهمیت در حفظ توانمندی هسته‌ای است. چرا به جای نگاه روی این موضوع بر روی تحریم‌هایی تمرکز می‌کنیم که باعث قوی‌تر شدن ما شده است؟
آقامحمدی: دولت قبل دنبال مذاکره بود. از طرف دیگر کشورهای دیگر یکسری روابط عادی ما را با دنیا دچار اخلال کردند، آن هم به جرم اینکه از حق خودمان دفاع می‌کنیم. آنها به دروغ گفتند که ما دنبال ساخت بمب اتم هستیم و در ادامه ادعاهایشان می‌گویند که اگر مطمئن شوند ما دنبال ساخت بمب نیستیم اقدامات ظالمانه‌شان را پس می‌گیرند.
با توانمندی‌های خودمان به غنی‌سازی ۲۰ درصد رسیدیم
سوال: جواب سوال را نگرفتم.
آقامحمدی: همان‌طور که شما میگویید به روحانی کاری ندارم من هم می‌توانم بگویم به دولت احمدی‌نژاد کاری ندارم، ولی بحث این است که اگر همان زمان مقاومت نبود این سه درصد مفتکی که گیر این دولت آمده الآن حاصل نمی‌شد. در مقابل آن لجاجت‌ها با توانمندی‌های خودمان به غنی‌سازی ۲۰ درصد رسیدیم. آن ۲۰ درصد را به دست آوردیم که الان از طرف مقابل سه درصد را گرفتیم. در عین حال همان دولت نیز دنبال حل قضایا بود اما آخر دولت بود و کلیت نظام و رهبری صلاح را در این ندیدند که آن موقع ورود به بحث کنیم؛ حال دولت جدید که روی کار آمد شعارش این بود که سانتریفیوژها بچرخد و اقتصاد مردم نیز بچرخد. همه هم قبول داشتند هم حق هسته‌ای حفظ شود و هم رفتارهای ظالمانه برداشته شود.
سوال: در کدام بخش از بیانیه لوزان آمده که ما حق هسته‌ای نداریم؟
آقامحمدی: بیانیه لوزان نمی‌گوید ما حق هسته‌ای نداریم اما قرار است از کجا به کجا برسیم؟
سول: شما گفتید نظر نظام است؛ به نظر شما نظام با این متن در صورت تایید موافق است؟
آقامحمدی: این کلیات است. آقای شفیعی در صحبت‌هایش گفت که این توافق چهار مرحله‌ای شده است؛ یعنی توافق ژنو، بیانیه لوزان، توافقنامه اجرایی و در نهایت اجرا، این در حالی است که حضرت آقا فرمودند که باید در یک مرحله همه چیز تمام شود.
سوال: اما فکر می‌کنم منظور آقای شفیعی ازچهار مرحله‌ای بودن، توافق لوزان نیست؛ ایشان درباره کل روند از ژنو تا اجرایی شدن صحبت کردند.
آقامحمدی: خیر آقای شفیعی تشریف دارند عین صحبت ایشان است اتفتقا حرف درستی گفتند. آیا در بیانیه لوزان آمده که طرف مقابل باید این کارها را انجام دهد؟ و ما این کارها را، ما در مورد این مسائل مذاکره کردیم و بیانیه لوزان به عنوان نتیجه صادر شد و قرار شده اتحادیه اروپا تحریم‌ها را لغو کند و ایالات متحده بعد از اجرای توافق در مورد ایران و راستی آزمایی توسط آژانس تحریم‌های ثانویه را بردارد.پس چند مرحله ای است.
طبق بیانیه لوزان آمریکا تحریم‌ها را متوقف می‌کند؛ نه لغو
سوال: وقتی مذاکره در موضوع هسته‌ای است قرار است که کل تحریم‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای برداشته شود.
آقامحمدی: چنین چیزی درست نیست. ایالات متحده قرار است تحریم‌های ثانویه را بردارد. تحریم‌های اولیه تحریم‌هایی است که آمریکا به هر بهانه‌ای برای خودش در مورد اتباعش وضع کرده است. تحریم‌های ثانویه آنهایی است که در موضوع هسته‌ای ما وضع شده آن هم نه فقط برای اتباع خودش بلکه برای سایر کشورها نیز اعمال شده است. آمریکا گفته تحریم‌های اولیه‌اش که وضع کرده سر جایش می‌ماند و تحریم‌های دیگری که در مورد هسته‌ای وضع شده را متوقف می‌کند نه لغو و برداشته شود. هیچ جایی را نمی‌توانیم پیدا کنیم که آمریکا گفته تحریم‌های هسته‌ای را لغو می‌کند. فرق توقف و لغو نیز در این است که مثلا فرض کنیم در مسیری می‌رویم، شما با من تماس می‌گیرید، به من میگویید توقف کن و منتظر باش تا بیاییم. لغو یعنی اینکه پیش من نمی‌آیید میگویید یفر لغو است بر گرد بیا عقب.
در صورت کارشکنی، بازگشت ما به شرایط فعلی با زحمت است
سوال: آیا شما می‌خواهید در «دوره‌ی راستی آزمایی و اعتماد سازی» که بین هفت کشور انجام شود همه چیز به شکل قبل برگردد؟ از سویی اگر بخواهیم موضوع لغو تحریم‌های غیر هسته‌ای را مطرح کنیم به طرف مقابل اجازه ورود به مسائل غیر هسته‌ای در مذاکرات را داده‌ایم.
آقامحمدی: اگر این طور است که بهتر است شما از طرف آنها صحبت کنید. حرف ما این است که همزمان تحریم‌ها لغو شود. این هم در شرایطی است که بازگشت ما به شرایط فعلی با زحمت است، ولی کار طرف مقابل در لغو تحریم‌ها بدون زحمت است. به طوری که اگر آنها در آینده دیدند که ما در اراک و یا نطنز کند کار می‌کنیم می‌توانند با یک دستور بگویند که تحریم‌ها مجددا بر می‌گردد و برایشان هیچ زحمتی ندارد. تحریم های اصلی تحریم های آمریکاست. آمریکا وقتی تحریم‌ها را وضع کرد یعنی اروپا و دنیا را تحریم کرد. اگر ما قلب راکتور را برداشتیم و زیرساخت نطنز و فردو را برداشتیم طبیعتا برگشتن به شرایط قبل زمان‌بر است و هزینه‌ی سنگین دارد.
اگر قلب راکتور را برداریم ۱۰ سال طول می‌کشد که شرایط را تغییر دهیم و یه وضعیت کنونی یر گردیم. از طرف دیگر بازرسی‌های هوشمند گذاشته شده است. این بدان معنا است که هر جا بخواهیم چیزی بخریم آنها باید ناظر باشند و باید گزارش دهیم. طبق بیانیه ما کد ۳.۱ را پذیرفتیم. یعنی به محض آنکه موضوعی در فکرمان آمد باید آن را اعلام کنیم. آیا چنین چیزهایی را شما در بیانیه متوجه نمی شوید یا نمی‌خواهید ببینی؟
سوال: آقای آقامحمدی شما در بخشی از صحبت‌هایتان مطرح کردید که اگر پافشاری دولت قبل نبود اکنون غربی‌ها غنی سازی ۳ درصد را نیز به رسمیت نمی‌شناختند. عده‌ای در پاسخ به این استدلال معتقد هستند که ما توانمندی هسته‌ایمان را افزایش دادیم و همزمان تحریم‌ها نیز اعمال شد. بنابراین اگر این حد از غنی‌سازی را انجام نمی‌دادیم، اکنون برای برداشتن این تحریم‌ها نیز مذاکره نمی‌کردیم.
حق استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای ایران انکار ناپذیر است
آقامحمدی: ما عضو ان پی تی هستیم و حق استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای ایران حق مسلم ماست و انکار ناپذیر است. اما سوال این است که آیا غرب در حالت عادی اجازه دستیابی به این فناوری را به ما می‌داد، در آن زمان آنها به هیچ عنوان با این موضوع موافق نبودند. ما به عنوان کشور عضو ان‌پی‌تی به این می‌رسیدیم که هزینه عضویت را بدهیم و به عنوان عضو بی‌خاصیت فعالیت می‌کردیم. در زمان دولت آقای خاتمی مگر پروتکل الحاقی را داوطلبانه انجام نداد در مقابل بدون اینکه آنها کمترین اجازه را در ساخت و ساز و نصب سانتریفیوژ بدهند؟ البته هر دولت دیگری هم بود چاره‌ی دیگری شاید جهت راستی آزمایی آنها نداشت.
دولت آقای روحانی نیز چرا می‌خواست پروتکل الحاقی را داوطلبانه اجرا کند؟ آنها قطعا در این رابطه به تعهداتشان عمل نمی‌کنند تنها می‌خواهند ما هزینه بدهیم و در نهایت ما هم به عنوان عضو برابر دیده نمی‌شویم و فقط یک موجود حاشیه نشینی هستیم که حق هیچ چیزی نداریم. دولت احمدی‌نژاد آمد و تمامی این موارد را برداشت؛ هر دولت دیگری هم بود این کار را می‌کرد و در نهایت ما با سرعت به پیشرفت رسیدیم و بعد از آن هم قطعنامه‌ها صادر شد اما مگر همه قطعنامه شورای امنیت برای دولت نهم و دهم بود.
سوال: اما قطعنامه‌ای تحریمی در رابطه با موضوع هسته‌ای در زمان خاتمی صادر نشده است!
آقامحمدی: آنها می‌گویند که ما به عنوان عضو هیچ حقی نداریم؛ به همین دلیل در آن زمان به کار سرعت بخشیدیم و از غنی سازی ۳ درصد به ۵ درصد و بعد به ۲۰ درصد رسیدیم و ای کاش به ۶۰ درصد هم می‌رسیدیم.
سوال: فکر می‌کنید چه تغییراتی لازم است در متن بیانیه لوزان رخ دهد که بتواند منافع حداکثری ایران را با توجه به واقعیات جامعه بین‌الملل محقق کند.
این تحقیق و توسعه طوری باشد که به پیشرفت کشور کمک کند
آقامحمدی: سه چهار مورد در این بیانیه وجود دارد که باید روی آن محکم ایستاده و تغییر به وجود آید. یکی حوزه تحقیق و توسعه و غنی سازی است. که در این بیانیه فردو را به عنوان مرکز تحقیق و توسعه معرفی کرده که از یک سایت غنی سازی به مرکز هسته‌ای و فناوری تبدیل خواهد شد که در این مرکز همکاری بین‌المللی در حوزه‌های تحقیق و توسعه مورد توافق انجام می‌شود. که در لغت مورد توافق بحث است. آنها چه می‌خواهند و ما چه می‌خواهیم. قطعا باید این تحقیق و توسعه طوری باشد که به پیشرفت کشور کمک کند.
پذیرش کد ۳.۱ و پروتکل الحاقی جای بحث دارد
موضوع دیگر کد ۳.۱ است که جای بحث جدی دارد. کشورهای عضو آژانس موظفند براساس معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای موقعی که کار تحقیق و توسعه را شروع کردند شش ماه قبل از آغاز فرآیند غنی سازی و نه ایجاد تاسیسات گزارش دهند. حال به فرض این که کل کارهای لازم انجام را دادیم می‌خواهیم اورانیوم غنی سازی کنیم. کشورهای عضو آژانس پذیرفتند شش ماه قبل از آغاز غنی سازی به آژانس اطلاع دهند. ولی کد ۳.۱ را که ما پذیرفتیم یعنی فکر هم که به ذهنمان آمد باید به آژانس اطلاع دهیم. این اطلاع باعث می‌شود که کشورهای عضو آژانس کارشکنی در کارمان بکنند تا از همان اول نطفه‌ای که در ذهنمان بسته شده را سقط کنیم. این جای بحث دارد. در مورد پروتکل الحاقی نیز جای بحث دارد که اگر به مجلس آید روی آن حساس است. البته پذیرش داوطلبانه دارای این خاصیت است که تعهد حقوقی دائمی ندارد؛ یعنی اگر رسیدیم به جایی که حقه بازی کنند دولت می‌تواند آن را لغو کند. ولی اگر مجلس تصویب کند یک تعهد حقوقی می‌آورد که بیرون آمدن بسیار سخت و مشکل است.
سوال: بنابراین موضوع کد ۳.۱ باید از توافق حذف شود؟
آقامحمدی: این باید از توافق حذف شود چون ما کشور عضو آژانس هستیم و باید همچون سایر اعضا با ما برخورد شود.
سوال: آیا کشورهای دیگری همچون ژاپن کد ۳.۱ اجرا می‌کنند؟
آقامحمدی: دقیق نمی‌دانم.
با نظارت آنلاین فعالیت‌ها، اجرای کد ۳.۱ چه معنایی دارد؟
سوال: اگر چند کشور اجرای کد ۳.۱ را پذیرفته باشند آیا منطقی است که ما هم آن را انجام دهیم؟
آقامحمدی: این چیزی اضافه است و برابر قانون نباید انجام دهیم. اگر قرار باشد هم اعضای عضو آژانس بپذیرند که این موضوع را اجرا کنند، و ما اجرا کنیم می‌گویند که ما کشور خاصی نیستیم، اما اگر هیچ کسی اجرا نکند و فقط ما به همراه چند کشور دیگر این اقدام را انجام دهیم حقوق ما برابر با سایر اعضا پذیرفته نشده است و به حقوق ما تعدی شده است.
سوال: با توجه به اینکه فعالیت هسته‌ای ما در راستای اهداف صلح آمیز است اطلاع دادن در مورد اقدامات چه تاثیری به جای می‌گذارد؟ اهرم فشار آنها بر روی بخش‌هایی است که فعالیت‌های ما به سمت نظامی حرکت کند، اما وقتی می‌خواهیم در مسیر صلح آمیز حرکت کنیم اطلاع دادن چه تهدیدی برای ما به شمار می‌آید؟
آقامحمدی: آنچه لازم بوده اطمینان‌آور باشد در معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای برای اعضا آمده است؛ یعنی آنچه الزام‌آور است که اطمینان حاصل کند در معاهده دیده شده ؛ بنابراین موضوعات دیگر زیاد خواهی و تهدید کردن طرف مقابل است. موقعی که کل مراکزمان تحت بازرسی قرار دارد و دوربین به صورت آنلاین فعالیت ها را رصد می‌کنند دیگر اجرای کد ۳.۱ چه معنایی دارد؟ از طرف دیگر اگر آنها در مورد پارچین نیز سوال داشتند که دو مرتبه بازدید داشتند که این کار جزو معاهده نبود و فقط برای گرفتن بهانه از آنها بود.معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای مال امروز نیست. این بحث از زمانی که آمریکایی‌ها بمب روی ناکازوکی و هیروشیما انداخته اند مطرح شد.
سوال: طبق معاهده ان پی تی باید سلاح های هسته‌ای کشورها نابود شود.
آقامحمدی: علیرغم وجود این معاهده هیچ کدام از کشورهای دارای سلاح هسته‌ای این کار را انجام نداده‌اند، اما به طور کلی این معاهده یک پروسه طولانی را طی کرده که آمریکا، روسیه و سایر کشورهای غربی در موردش نظر دادند تا سرانجام به چارچوب معقولی برسند و اعضایی که قصد فعالیت برای دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای را دارند مواردی را رعایت کنند که اطمینان حاصل شود انحراف در برنامه آنها رخ ندهد. حال اینکه آنها می‌خواهند در رابطه با ما بهانه تراشی کنند، این زیاده‌خواهی است و هیچ ملتی نمی پذیرد مگر آنکه ذلیل باشد که بپذیرد در خانه اش برای دشمن باز کند و کنار بنشیند که دشمن بیاید در خانه‌اش هر رفتاری را انجام دهد.
سوال: نکات دیگری که باید در توافق نامه احتمالی به آن توجه شود چیست؟
انتشار اسامی دانشمندان خامی و غفلت بود
آقامحمدی: نکته دیگر موضوع بازرسی‌های هوشمندانه است. ما از بازرسی‌های غیر هوشمندانه آسیب دیدیم؛ یک بار اشتباه کردیم و اسم دانشمندانمان را منتشر کردیم و در اختیار آنها قرار دادیم. یک نوع غفلت و خامی بود و هزینه آن را با شهید کردن دانسمندانمان دادیم. حال اگر فردا بازرسی‌های هوشمند و فراقانونی را بپذیریم در واقع باید دانشمندانمان را معرفی کنیم و اگر آنها به هر کشوری بروند رفت و آمد آنها رصد می‌شود. در واقع علاوه بر آن تمام خریدهای ما در دنیا نیز رصد می‌شود و کلا امنیت دانشی و ملی ما آسیب پذیر می‌شود. نباید این اقدامات فراقانونی را بپذیریم. اینکه فلان دانشمند ما کجا می‌رود، یه مسافرت می رود، به ماموریت می رود چه ربطی به آنها دارد؟ اگر بخواهیم همه چیز را گزارش کنیم قابل قبول نیست.
موضوع دیگر بحث تحریم‌هاست. قرار بوده فعالیت‌هایی که ما می‌خواهیم انجام دهیم در مقابل لغو یکباره تحریم ها رخ دهد. اینکه از اول صحبت کردیم که به توافق برسیم مبنی بر اینکه در یک روز هر دو طرف به تعهداتشان عمل کنند. ما دوازده سال است که مذاکره می‌کنیم و قرار است به روز موعود برسیم اما آنها می‌گویند می‌خواهند نسیه کار کنند. آن هم در شرایطی که بازگشت ما به شرایط قبلی زمان‌بر و هزینه بر است و در مقابل آنها نیز می‌توانند تحریم‌ها را در عرض یک ساعت برگردانند.
مردم منتظرند که فردای توافق و یا حداکثر چند ماه بعد از آن اثر آن را در زندگی شان ببینند. حال خدا نکند قضیه طوری باشد که مردم را سرگرم کنیم و از انتخابات بگذریم و بعد مردم احساس کنند در زندگی‌شان نه تنها تغییر به وجود نیامده بلکه اوضاع خراب‌تر شده و وضعیت اقتصادی تغییری نکند.
سوال: چه طور می‌توان راهکاری را تبیین کرد که هر فردی در حوزه کاری خود اظهار نظر کند. مثلا در مجلس کارشناسی که عضو کمیسیون سیاست خارجی است و یا تحصیلات مرتبط دارد در موضوع سیاست خارجی اظهار نظر کند نه فردی که در کمیسیون آموزش است؟
آقامحمدی: این که بگوییم صاحب نظران در این رابطه فقط در کمیسیون امنیت ملی هستند درست نیست و در این صورت دیگر نباید از اساتید دانشگاه و یا صاحب نظران استفاده کرد. ایراد ندارد صاحب نظران حرف بزنند.
تیم مذاکره کننده از کارشناس در حوزه‌های مختلف استفاده کند
در همین رابطه یکی از ایراداتی که بنده به تیم مذاکره وارد کردم این است که شما علیرغم داشتن تیم قوی کارشناسی در حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل از سایر کارشناسان در حوزه‌های دیگر استفاده نمی‌کنید. آقای ظریف دارای تحصیلات علوم سیاسی و روابط بین‌المللی است؛ آقای عراقچی تحصیلات مرتبط با علوم سیاسی و آقای تخت روانچی نیز تحصیلات مرتبط با اندیشه سیاسی غرب دارد. در همین شرایط آمریکا در جریان مذاکرات ژنو تیم ۸۰ نفره داشت. انگلیس ۴۰ و فرانسه ۳۵ نفر بودند. آنها افرادی از رشته‌های مختلف از حقوق، نظریه پرداز، روانشناس، اقتصاددان، امنیت ملی، کارشناس بیمه و سایر کارشناسان را در تیم مذاکره‌شان لحاظ کردند و روی هر کلمه فکر نمودند.
مثلا در این بیانیه قید شده اتحادیه اروپا تحریم‌ها را لغو می‌کند، اما آیا انگلیس و فرانسه خود را در ذیل اتحادیه اروپا می‌دانند که تحریم ها را لغو کنند و تصمیم اتحادیه اروپا را می‌پذیرند؟ یا تحریم هایی را که جدا از اتحادیه اروپا و هر یک مستقل وضع کرده اند نگه می دارن؟ تاکید ما بر این است که تیم مذاکره کننده هسته‌ای از کارشناسان و صاحب نظران در جریان مذاکرات استفاده کنند. هر چقدر که آنها بزرگ هم باشند نمی توانند همه جوانب را ببینند. ما این موضوعات را از روی دلسوزی می‌گوییم. ما می‌دانیم که تیم ایرانی در حد خود توانا است اما قطعا در همه زمینه‌ها تخصص ندارد؛ البته در دور آخر از آقای صالحی به عنوان فرد فنی و متخصص در حوزه انرژی هسته‌ای استفاده شده که اتفاق خوبی بود.
بنده به آقای ظریف رای اعتماد دادم اما حرفم این است که در مواردی آقای ظریف در کمیسیون حاضر شود و به ابهامات و سوالات پاسخ دهد چون نگاهم بر این است که ضررهای احتمالی را باید متذکر شد و حتی فریاد .زد تا جلوی غفلت و ضرر گرفته شود.
سوال: آیا تمامی نکات را به آقای ظریف در کمیسیون گفتید؟
آقامحمدی: این موارد را به ایشان گفتم و در جلسه به آقای ظریف گفتم که مگر قرار نیست تحریم‌ها یک جا لغو شود پس چرا آمریکا را استثنا کردید، ایشان پاسخ داد که لغو و تحریم دست آقای اوباما نیست و بر عهده کنگره است. کنگره نیز زیر بار نمی‌رود. به همین خاطر ما مجبوریم برای توافق در حد توان آقای رئیس جمهور حرف بزنیم. اما حرف ما این است که کنگره نامه‌ای نوشته که تعهدات اوباما پشیزی ارزش ندارد و در دولت آینده کل کرده‌های ایشان را باطل می‌کنیم. اگر در دور بعد انتخابات ایالات متحده رئیس جمهور جمهوری خواه روی کار آید، تکلیف چه می‌شود؟
اگر توافق به شورای امنیت برود معلوم نیست که چه تغییراتی اعمال خواهد شد
سوال: اگر توافق نامه به تصویب شورای امنیت برسد قطعا کنگره نمی‌تواند کاری از پیش ببرد از سویی این توافق با آمریکا نخواهد بود با مجموعه شش کشور خواهد بود.
آقا محمدی: ما در این رابطه نیز مشکل داریم؛ چون نمی دانیم قرار است چه چیزی در شورای امنیت تصویب شود. در اینجا گفته شده توافق قطعنامه‌های قبلی را لغو می‌کند، اما آیا توافقی که به شورای امنیت می‌رود تا قطعنامه جدیدی صادر شود یکسری محدودیت‌های دیگری برای ما اعمال نمی‌کند؟ آیا آنجا وضعیت برای ما بدتر نمی‌شود؟
انتهای پیام/
